یاسر قربانی: با صداي دلخراش بوق و صدا در آن متولد شدي ؛ سنگفرش هايش را مي شناسي ؛ از روزي كه كيف به دوش در مسير كوچه و خيابانهايش بسوي مدرسه رهسپار مي شدي ...و حتي چاله چوله هايي كه زماني محفل اصلي هم نفسي و بازي توبود ...دقايق و ثانبه هايي نبود كه دو سه دهه نق زدن ها و داد وفريادهاي پشت هر ترافيك را نشنيده باشي و يا فرياد هم محله اي هايي كه سالهاست كاغذ به دست به دنبال ترميم وسازندگي حقوق رفت وآمد شهروندي خود از اين اتاق به آن اتاق در تردد بودند ...
شايد هم سالها گوش هايي را ديدي كه مي گفتند متفاوت با همه گوش هايند گوشهايي كه به گوشهاي مسئولين نام مي گرفتند كه دائما كم شنوا تر از هر زمان ؛ نماد تامل تو بر شهرمداري مي شدند..
و يا مادري كه بارها در تردد از كوچه وخيابان هاي كمي تاقسمتي دربه داغون شهرت ؛ نجواي : خراب شود اين شهر را به گوشت ملكه مي نمود تا تو اگر روزي شهردار شدي و نماينده شورا بداني وارث انجام كدام انتظار و خواسته اي ....
وامروز سي واندي سال است كه آموختي مديريت بر شهر را ؛ آموختي سيستم هاي برنامه ريزي ؛ سياسيتگذاري ؛ كنترل و هدايت را كه كم زماني نيست براي تجربه اندوزي ناكارآمدي بسياري از آنان كه توانستند دقيق تر ؛ جدي تر و با تكنيك مدرن تر به رفع محله محله مشكلات و انتظارت برنامه ؛ منابع، استراتژي و هدف ارتقايي داشته باشند... هرچند بركسي پوشيده نيست اقداماتي هم انجام گرفته است اما بسيار طولاني و با وقفه هاي آنچناني... كه سرعت انتقال خدمت را بسيار كند و پايين نمايش مي داد...
سياستگذاري ؛ برنامه ريزي ؛ تصميم سازي ؛ هدايت و نظارت را اهرم هاي اصلي مديريت بر شهر مي خوانند وسالهاست كه همگان بر آن صحه گذاشته اما همچنان شهروندان ساروي ما حلقه هاي گمشده اين 5 عنصر موفقيت بر شهر را مي جويند و ظاهرا آنرا دست نيافتني مي دانند
ساري به عنوان كهن شهر مركز استان با چند پارگي اجراي اين 5 عنصر سالهاست در فراروي رشد وارتقا مغفول مانده و از كاروان مديريت پايدار مجروح گشت...
ساري شهري است با سيستم باز شهري كه همه ساختارهاي آن داراي مديريت خاصي است كه نبود يكپارچگي در تصميم سازي ها ؛ عمليات اجرا و هدايت ونظارت بر مديريت شهري او را هر روز بدتر از ديروز نموده و مسير حركت توسعه اي آن از منظر افكار عمومي و بهره گيران از خدمات شهري با انتقاداتي روبروست وسالها عقب مانده باقي ماند...
ساري با بهره گيري از مدل سيستمي پويا شهري مي تواند با تركيبي منسجم ويكپارچه به بسياري از اهداف خود نزديك شود...
هرچند ما نيز بر اين باوريم كه در بسياري از كشورهاي پيشرفته جهان امور محلي هر شهر به شهرداري آن تخيص يافته و همه امور شهري توسط شهرداري انجام مي گيرد و زير نظر آن صورت مي پذيريد
صاحبنظران معتقدند:
با نیم نگاهی به تحلیل وضعیت شهرنشینی و مدیریت شهری در ایران متوجه می شویم، در شرایط کنونی ما فاقد حکومتها و سازمان های توانمند محلی مستقل هستیم; در شرایط کلان عدم شکل گیری این نهادها و سازمان های محلی به ساختار متمرکز و استبدادی تاریخی و اقتصاد رانتی دولت برمی گردد.
با وجود آن که در اکثر کشورهای جهان چه با مشخصه های تمرکزگرا و چه با مشخصه های فدرالی، شهرداری ها دارای قدرت بالا در امور محلی هستند و به عنوان نهادی فرابخشی عمل می کنند و شهرداری ها همراه با شوراها دارای حکومت محلی اند و تمام امور محلی در حیطه اختیارات و وظایف آنها می گنجد.
ولی متاسفانه با وجود عمر ۱۰۰ ساله مدیریت شهری - «از اولین قانون بلدیه ۱۲۸۶ که اولین قانون مدون راجع به مدیریت شهری ایران است» - در ایران، شهرداریها در عرصه تصمیم گیری و سیاستگذاری امور محلی جایگاه بایسته پیدا نکرده اند و هر بار که قانون شهرداری ها و شوراها در دستور تغییر دولت و مجلس قرار گرفته اند از اهداف اولیه فرابخشی بودن و همچنین اقتدار حکومت محلی کاسته می شود.
دلیل واقعیت این امر به عواملی چون وابسته بودن منابع درآمدی مدیریت شهری به دولت، ضعف نهادهای مدنی و محلی و به طور کلی مشارکت در اداره امور شهر و برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین و ... بر می گردد.
آنچه مي توان در بعد ساري و مركز استان مورد توجه باشد
پيشنهادات :
1. جلوگيري از رشد بي قواره شهر؛ ايجاد سيستم یکپارچگی در عرصه سیاستگذاری، تصمیم سازی، اجرا و نظارت كه با ايجاد اين سيستم پيوسته با تعامل ؛ هماهنگی و یکپارچگی در مدیریت آن مي تواند پارامترهاي ارتقاي خدمات و رسيدن به هدف را افزايش بخشيد.
2. تغيير رويكرد نظام اداره امور شهر بر مبناي وظایف اصلی مدیریت شهری ؛ متاسفانه سالهاست نظام اداري شهزرداري از مسير اصلي وظيفه خود دور ماند و بیشتر به امور بر زمین مانده شهر پرداخته است كه متاسفانه نتیجه این رویکرد و سیاستگذاری، رشد بی قواره و نااندیشیده شهرداري و ضعف و ناتوانی مفرط بوده است.
3. تغيير وضعيت نابسامانی و ناپیوستگی کارکردها و عملکردهای فضای شهری
4. تغيير رويكرد سكونت گزيني در شهر و تجويز اثرات كاهنده وبازدارنده آن ..تغيير شيوه هاي مديريت بر ارائه خدمات به مردم...تقويت بازارجه هاي محلي و...
5. تكميل ؛ تسريع و تهیه عملياتي طرح های توسعه شهری، مدیریت زمین و مسکن، امور آموزش و پرورش، حمل ونقل، بازیافت، مدیریت اسکان غیررسمی، نواحی کهن و قدیمی شهر، گردشگری، امور فرهنگی، محیط زیست و ... كه متاسفانه از وظائف اصلي مديريت شهري محسوب مي شود و سالهاست با چند پارگي مديريتي مانع ارتقاي خدمات شهري شهروندان شده است و اين چندپارگی در مدیریت شهری باز تولید مسایل شهری چون ترافیک، اسکان غیررسمی، اشتغال غیررسمی، بورس بازی زمین و مسکن و مسایلی گسترده ای از این دست را بوجود آورده است
6. پيگيري تحقق اصل واگذاری خدمات و تصدی های محلی به شهرداریها
7. پيگيري شکل گیری مدیریت یکپارچه و وحدت سازمانی نهادهای خدمات رسان شهری
8. جهت دهي برنامه ها بسوي شهر پایدار و انسانگرا
9. اجراي سياستهاي حکم روایی خوب چون انصاف، شفافیت، پاسخگویی، پاک حسابی، حق اظهارنظر همگانی، مشارکت طلبی و ...
در نتيجه با چنين شيوه هايي مي توان به اين نكته توجه نمود ورسيد كه مديريت يكپارچه شهري مي تواند گام اثرگذار اوليه اي باشد در پايداري شهر ساري براي رسيدن به توسعه و تحقق خواسته به حق شهروندان خود ….
